Leit jynrat ki paidbah bad sengbhalang ia ki jingtei beain ki Karbi ha Lapangap

Syllad | The Rising MeghalayaJune 25, 2025

Ka jingiakynad hapdeng ki paid Khasi Pnar bad ki Karbi ka la kyan biang haka 25 tarik Jylliew ha khappud ka Meghalaya bad Assam ha ka shnong Lapangap, West Jaitnia Hills hadien ba da ki spah ngut ki nongshong shnong ha ryngkat ki kynhun sengbhalang ki la leit  jynrat naphang ia ki tynrai dieng bad ki iing kiba la sdang ban shna beain da ki Karbi ha u pud u sam jong ka Meghalaya.

Na ka liang u Deputy Commissioner ka West Jaintia Hills, u Abhinav Kumar Singh u la ong ba ki la phah mardor ia ki bor pulit sha katei ka jaka ha kaba la lah ban tehlakam ia ka jinglong jingman baroh.

“Ha ka jingshisha kaei kaba la jia kalong ba ia kane ka kam thung tynrai dieng la leh da ka  Karbi Anlong Autonomous Council (KAAC) khlem da pyntip sha ki bor sorkar ka District bad ki pulit ka Assam,” ong u Singh.

U DC u la ong ba ka jingtip ba iadei bad kane ka jingthung dieng ka la poi nyngkong sha ki bor District kumba shitaiew mynta. “Mar ia ioh ia kane ka jingtip, ngi la pyrshang ban tehlakam ia ki nongshong shnong ba kin ym leit sha katei ka jaka namar la pynkhreh ban pynlong ia ka jingialang iakren pyniasuk,” u la bynrap.

U Singh u pyntip ba ia kane ka jingialang la buh ban pynlong haka step 25 tarik Jylliew ha ka por 9 baje ha ka shnong Tahpat ia kaba la kynnoh ba ka Assam ka la kam trai ia ka. Hynrei, ym shym la don ba mih na ka shnong Tahpat watla ki paidbah na Lapangap ki la wan poi ha katei ka jaka na ka bynta ka jingiakren pyniasuk.

Na ka liang ki bor District ki la pynbiang ia ki bor pahara ha ryngkat laingut ki  Magistor na ka bynta ka jingiatreilang bad ka liang ka Assam. Hynrei, ka kynhun jong palat 150 ngut ki briew na Lapangap ki la hiar sha katei ka jaka ba thung dieng.

“Ha ka jingshisha la pynsangeh ia ka jingthung dieng bad ki don katto katne kiba la shah jynrat. Ki bor pulit mynta kin bteng ban don ha kane ka jaka ban bishar bniah ia ka jinglong jingman khnang ban khanglad na kino kino ki jingjia,” ong u DC.

U la ong ruh ba bor District na baroh arliang ki la tehlakam ia la ki jong ki briew ban kiar na kano kano ka jingiakynad ka bym da donkam. “Haduh mynta ki Magistrate na Karbi ha ryngkat u SP ki la ha katei ka jaka ha ryngkat ki Magistrate ki jong ngi bad baroh lang bad ia ka jinglong jingman la lah ban pynjem,” u la bynrap.

Haba kylli la kin dang phah shuh shuh ia ki bor pahara, u DC u la ong, “Lada ka long kaba donkam ngi la dep lypa ban pynkhreh, hynrei ia mynta hi ka jinglong jingman ka la long kaba jai jai. U pyntip ruh ba ia ka jingialang iakren iasuk yn pynlong lashai ka sngi Palei hapdeng baroh ki artylli ki shnong khnang ba kin lah ban poi sha ka jingiasngewthuh jingmut.

U DC u la ong, “La pynlong ia ki jingialang ha ka kyrdan ki DC bad SP, bad mynta ngi kwah ia ka jingialang pyniasuk ha ka kyrdan jong ki shnong khnang ba baroh ki ar Rangbah Shnong bad ki dkhot jong ki kin lah ban iashong lang bad poi sha ka jingsngewthuh jingmut ym tang ha kaba iadei bad ka jingthung dieng hynrei ban kiar na kino kino ki jingiakynad kiba kum kine hadien habud bad ban pynneh ia ka status quo.”

Halor ka jingkynnoh ba ki pulit Assam ki la siat da ki lyer pynsat khmat, u DC u la ong ba um shym la ioh jingtip ei ei ruh halor kane ka bynta.                  

“La katei ka jaka rep ka hap hapoh ka Meghalaya ne Assam, ka long kaba eh ia nga ban ong namar ba ka sorkar jylla ka dei kaba don ha ka kyrdan jong ka jingïakren ha kaba ïadei bad ki jaka kiba don jingïakynad, kumta kumba ka long mynta ka long kaba eh bha ïa nga ban ong ei ei halor kane,” u la ong da kaba bynrap “Ka Lapangap haba bishar bniah ka dei ka bynta jong ka Meghalaya, hynrei katei ka jaka rep ka don ia ka jaka lum kaba don hapdeng ka jingiakam trai.”

Na ka liang u nongialam ka Khasi Students’ Union (KSU) u la ong ba ka Seng ka ai ka jingkyrshan kaba pura ia ka Dorbar Shnong ka Lapangap pyrshah ia kane ka jingwan kyntur pud beain da ki paid Karbi.

“Ki (Karbi) ki la kyntur sha u pud u sam jong ka shnong Lapangap bad kumta ngi la leit ban pynpra ia baroh ki jingtei bad jynrat ia ki tynrai dieng ha katei ka jaka rep. Watla ki pulit ki la pyndonkam da ki tiar siat pynsat khmat hynrei ngin ym randien hynrei ngin bteng ban iada ia la ka jong ka khyndew ka shyiap,” u la ong.

“Ngi phah ia ka khubor kaba shai sha ka sorkar ba lada kam lah ban pynbeit ia kane ka jingeh, ngim banse ban leh ia kaba donkam ban iada ia la ka jong ka khyndew ka shyiap bad ia ki briew jong ngi,” u la pynskhem.

U General Secretary ka Jaintia Students Union (JSU) u Bah Neilkee Mukhim ruh u la kynnoh ba ki nong Karbi kiba shong ba sah ha ka shnong Lapangap ki donkti ha kaba leit thung beain ia ki tynrai dieng naduh kine ki taiew kiba la dep wat hadien ka jingiamynjur hapdeng ki artylli ki bor District jong ka  West Karbi Anglong bad ka West Jaintia Hills ban pynneh ia ka status quo.

Ha u snem 2023, ka shnong Lapangap ka la thung ia ki tynrai dieng hynrei ka la sangeh noh hadien ka jingmynjur hapdeng ki ar jylla. Hynrei, ki nong Karbi ki la rai ban ym burom ia kane ka jingiamynjur. Kumta kane ka la pynlong ia ka Dorbar Shnong ka Lapangap lem bad ki Rangbah Shnong na Rilum Jaintia bad ki sengbhalang ba kin leit ban pynjulor noh ia ki jingtei bad ki jingthung jingtep,” u la ong da kaba bynrap ba kane ka dei ka khubor kaba tyngeh sha ki nong Karbi ba kin sangeh ia ki kam beain jng ki da kaba buh jingmut halor ka jingiakren pynbeit bud kaba dang iaid ha ka wat kaba ar kaba thmu ban pynbeit ia kane ka jingiakynad.