Ka jinghikai shna sboh kawei pat ka shnong kaba khuid ha jylla

Ka Wahmawleiñ ka dei ka shnong kaba khuidtam hapoh ka block Mawkynrew jong ka East Khasi hills district bad lehse kawei na ki nongkyndong kaba khuid tam hapoh ka jylla hi baroh kawei. Kane ka shnong ka don kumta 50 kilomitar na ka nongbah Shillong bad kala bna nam ruh ha kaba ïa dei bad ka dorbar ki khynnah kaba treikam bha hapoh kane ka shnong bad ka bna nam ruh ha kiba bun ki liang. Lehse dei tang kane hi ka nongkyndong kaba ki nongwan kin lah ban ïoh ïa ki jingtip baroh shaphang ka shnong haka shijaka. Namar baroh ki jingtip badonkam shaphang ka shnong kila don haka sign board kaba la buh ha shwa ban rung shnong naduh ka jingbun ki ïng haduh ka jingbun jong ki nongshong shnong.
Ka Society of Urban and Rural Empowerment (SURE) hapoh ka jingïalam jong u Dr H.H. Mohrmen haka sngi Thohdieng kala pynlong ïa ka jingai jinghikai ïa ki nongrep kiba don hapoh kane ka shnong.
Ïa ka jingai jinghikai la long haka ïng skul Wahmawleiñ Unitarian LP School. Ïa ka jingïalang ban plie ïaka training la pynïaid da ka samla Ilasiewdor Gashnga Program Coordinator (Training) jong ka SURE bad la ïoh ïa ka jingkren pdiang sngewbha na u Rangbah Shnong ka Wahmawleiñ u Marphred Kshiar.

Ha kane ka sngi ki nongrep kila ïoh ïa ka jinghikai na u Dr. H.H.Mohrmen bad u Habandajop Lyngdoh halor ka rukom rep bad khamtam ha kaba kumno ki nongrep ki nang ban shna sboh mariang dalade hi. Kawei pat ka jinghikai kaba la ai ïa ki nongrep ha kane ka shnong ka dei kumno ban kin shna ïa ki dawai kum ka Lacto Acid Bacteria (LAB) bad u Indigenous Micro Organism (IMO). La hikai ïa ki nongrep ba ki nang ban shna dalade hi ïa kine ki dawai kiba donkam na ka bynta ka kam rep bad ri jingri ruh kumjuh. La hikai ïa ki nongrep ban shna ïa kine ki dawai da kaba pyndonkam da ki tiar kiba ki suk ban ïoh na shnong hi.
La hikai ïa ki nongrep ba kin shna ïa ki jait sboh Bokashi kaba ki lah ban shna tang da kaba pyndonkam da ka eit ki mrad kiba ki ri, ka dpei, ñut, ka LAB bad ka IMO. La hikai ruh ïa ki nongrep ba kin shna ïa ka sboh mariang (natural compost) da kaba pynbha ïa ka rukom kaba ki ju shna sboh da kaba pyndonkam biang da ka LAB bad ka IMO. Namar ba kane ka jaka ka dei kaba ki briew ki ïa rep tympew bha la ai jingmut ruh ban pyndonkam ïa kine ki jaitsboh na ka bynta u tympew ruh.
Na ka liang jong i kong Tyllimon Khongjoh ila ong ba ka shnong ka donbok ban ïoh kum kane ka training kaba ai jingmyntoi ïa ki nongrep. Kiwei pat kiba la ai jingkylli bad kren ha kane ka jingai training ki dei u Stanlon Kshiar bad I ban Rynsong Suting.
Kane kan dei ka sien kaba nyngkong ba ka SURE ka pynlong prokram ha East Khasi Hills district daka jingiatreilang bad ka ophis District Planning Officer, East Khasi hills kaba la kyrshan ïa kane ka jingai jinghikai. Ïa kane ka training la pynlong lyngba ka Valuntary Action Fund (2016-17) ka ophis ka DC East Khasi hills.
Leave a Reply